2

کمپین آموزشی واحد تحقیق و توسعه گروه همتا
سازوکار شناسی و سیستم های محرکه ماشین چاپ فلکسو
Press Mechanics از انجمن فنی فلکسوگرافی

تراز استاتیک (ایستا)

در تراز استاتیک تنها جاذبه یا نیروی وزن موثر هستند و عملیات تراز کردن را می‏توان بدون چرخش انجام داد. این نوع تراز چندان برای نوردهای فلکسوگرافی به خاطر سرعت چرخشی که دارند و ضریب بین قطر و طول محور نورد مناسب نیست.




تراز دینامیک (پویا)

تراز قطعات چرخنده معمولا بعد از مدتی هم به طور استاتیک و هم به صورت دینامیک به هم می خورد. برای جبران این عدم ترازاستاتیک و دینامیک وزنه‏هایی در دو صفحه متفاوت عمود بر محور چرخش قرار داده می‏شود. این وزنه‏های کوچک نه تنها عدم تراز استاتیک هنگامی که نورد حرکت نمی‏کند، بلکه عدم تراز دینامیک را که هنگام چرخش نورد رخ می‏دهد تصحیح می‏کنند. مهندسان تراز دوصفحه‏ای که هم عدم تراز دینامیک و هم عدم تراز استاتیک را برطرف می‏ کند را معمولا تراز کردن یا بالانس دینامیک‏ (Dynamic balancing) می‏گویند. به خاطر ویژگی‏های فیزیکی و چرخشی، نوردهای فلکسو هنگامی که با سرعت‏های بالا مورد استفاده قرار می‏گیرند باید حتما به صورت دینامیک تراز شوند.

نیروهای وارده بر بلبرینگ ها

نیروی گریز از مرکز که روی بلبرینگ های دو سر یک نورد تراز نشده وارد می آید با وزن نورد و فاصله ای که مرکز جرم آن از محور چرخش جابجا می شود تناسب دارد.

فرمول کلی نیروی از مرکز
Force=ω2 x R x (w/g)

در این فرمول نیرو (Force) برابر است با سرعت زاویه ای ω به توان 2 ضربدر میزان عدم تراز دینامیک. در این فرمول w وزن نورد،g ثابت گرانش (نیروی جاذبه)، R شعاع چرخش و ω سرعت زاویه ای دورانی است. به همین خاطر ما باید عدم تراز را به عنوان محصول وزن و جابجایی به صورت اونس/اینچ (گرم/سانتیمتر)محاسبه کنیم. عدم تراز 2 اونس براینچ نتیجه جابجایی دو اونس وزن به اندازه یک اینچ از محور چرخش است. به عنوان مثال رولی که وزنی معادل 125 پوند دارد و مرکز جرم آن فاصله ای معادل 0.001 اینچ از مرکز چرخش محورش به خاطر بولبرینگ ‏ها پیدا کرده است عدم ترازی معادل 2(2/000*0.001) اونس_اینچ دارد.

ابعاد و میزان نیروی گریز از مرکزی که توسط وضعیت ناهمترازی به وجود می آید حاصل سرعت دوران و یا به عبارت دیگر تعداد چرخش نورد در دقیقه است. این نیرو که باعث ایجاد لرزش می شود با افزایش سرعت چرخش چهار برابر افزایش پیدا می کند. به عنوان مثال نوردی را در نظر بگیرید که میزان و یا وضعیت ناهمترازی آن دو اونس در اینچ است. هنگامی که سرعت چرخش این نورد 500 دور در دقیقه (rpm) است نیروی گریز از مرکزی معادل 9/0 پوند ایجاد می کند. با این حال هنگامی که سرعت آن به 1000 چرخش در دقیقه می رسد نیروی گریز از مرکز آن تا 6/3 یا چهار برابر بیشتر از هنگامی که چرخش نورد 500 دور در دقیقه بود می رسد. این مثال به خوبی نشان می دهد در سرعت های بالا نیاز به دقت بسیار بیشتر از سرعت های پایین است. میزان تراز (بالانس) مورد نیاز برای یک نورد با در نظر گرفتن تعداد چرخش در هر دقیقه و شرایطی که آن نورد قرار دارد اندازه گیری می شود.

برخی از عواملی که برای تراز کردن نوردها باید در نظر گرفت:
• سختی نورد
• نسبت قطر نورد به فاصله بین بولبرینگ های دو سر نورد
• سختی کل ساختاری که بولبرینگ ها روی آن سوار شده اند

دلیل عدم تراز نوردها معمولا واضح است، ولی برخی مواقع به آن توجهکلیه عوامل مهم هستند و برخی دیگر از اهمیت ویژه ای برخوردارند. به عنوان مثال می توان به عوامل زیر اشاره کرد.
• تمام نوردها فارغ از سرعت ماشین چاپ باید از لحاظ استاتیک تراز شده باشند.
• نوردهایی که با 300 تا 500 rpm در حال کار هستند باید به لحاظ دینامیک در محدوده 10 اونس اینچ تراز شده باشند.
• نوردهایی که rpm آنها بیش از هزار است باید به صورت داینامیک در حد دو اونس در اینچ تراز شده باشند.
• نوردهایی که با rpm 500 تا 1000 در حال کار کردن هستند باید به صورت داینامیک در محدوده 5 اونس اینچ تراز شده باشند.

جدول بالا سرعت ماشین چاپ را به سرعت نوردها بر اساس دور در دقیقه برای قطرها و یا محیط های گوناگون هر نورد تبدیل می کند. تصویر زیر نیروی گریز از مرکز را به عنوان تابعی از سرعت نورد نمایش داده و بر اساس واحدهای (یکا) ناهمترازی برای هر نوردمحاسبه می کند.


تلرانس لنگی کل مجاز چیست؟ (Total Indicated Runout)

لنگی برابر تغییرات یک مشخصه نسبت به یک مبناست، هنگامی که مبنا به اندازه 360 درجه حول محورش می چرخد. لنگی کلی هم مقدار تغییرات سطح و هم مقدار جابجایی محور را هنگامی که حول محورش می چرخد نشان می دهد. هم تغییرات شعاعی و هم تغییرات محوری باید در بازه تلرانسی قرار بگیرند. لنگی کلی معمولا به قطعه ای اعمال می شود که حول محورش چرخش دارد و تغییرات کل سطح، نیاز به دقت دارد. این جدول تلرانس لنگی کل مجاز را که به آن برون مرکزی ( eccentricity) نیز می گویند نشان می دهد.