پیش گفتار

ماشین چاپ فلکسوگرافی از قطعات متحرک فراوانی تشکیل شده است. آگاهی و آشنایی با ساز و کار ماشین و سیستم های محرکه آن بخشی جدایی ناپذیر از فرآیند فلکسوگرافی است. این ساز و کار و سیستم های محرکه باید به خوبی و هماهنگ با یکدیگر عمل کنند تا نتیجه کار رضایت بخش و تکرار پذیر باشد. ساز و کارها و سیستم ها در طی سال‏ها پیشرفت کرده و فناوری هایی چون موتورهای خودتنظیم (سروو موتورها) نیز به آن اضافه شده است. در این فصل قطعات فراوان و سیستم‏هایی که ساز و کار و نیروی محرکه یک ماشین چاپ فلکسوگرافی را تشکیل می‏دهند و همچنین نقش آنها در فرآیند چاپ فلکسوگرافی تشریح می‏شود.

ساز و کار یک ماشین چاپ (Press Mechanics)

افزایش سرعت چاپ واستانداردهای کیفی در صنعت نوین چاپ فلکسو، اهمیت تراز کردن دقیق نوردها و سیلندرهای ماشین چاپ را دوچندان کرده است. برای درک بهتر از مشکلات سیلندری که تراز نشده ما باید توجه داشته باشیم که تنظیم و تراز، فرآیندی است که در نتیجه آن نحوه توزیع جرم یک نورد برای حذف لرزش در بلبرینگ‏های نگهدارنده دو سر آن تغییر داده می شود.
یک نورد را می‏توان با تلرانس ابعادی بسیار ناچیز ساخت و آن را از لحاظ ساختاری به خوبی طراحی کرد تا بتواند یک واحد جدایی ‏ناپذیر از یک جسم ساکن (ماشین چاپ) باشد. با این حال در برخی مواقع با وجود تمام تمهیدات و پیش‏ بینی های به عمل آمده ماشین چاپی که نورد در آن نصب شده کار خود را به خاطر لرزش بیش از حد به خوبی انجام نمی‏دهد. در مورد سیلندرهای کلیشه، اضافه شدن جرم کلیشه به سهم خود می‏تواند باعث ایجاد لرزش شود. این لرزش‏ها معمولا سرعتی که به لحاظ مکانیکی ماشین قادر است به آن برسد را کاهش می‏دهد.

تراز نوردهای فلکسوگرافی

به مشکلات زیر که نتیجه مستقیم لرزش‏ سیلندرهایی است که به خوبی تراز نشده‏اند توجه کنید:

• خوردگی بیش از اندازه‏ کلیشه ‏های چاپی
• خوردگی بیش از اندازه بلبرینگ ها
• خوردگی بیش از اندازه نورد
• کاهش کارآیی کلی ساز و کار یونیت چاپ از جمله چاپ نامتناسب و نایکدست

دلیل عدم تراز نوردها معمولا واضح است، ولی برخی مواقع به آن توجه‏ای نمی‏شود. عدم تراز به خاطر ناهمگن بودن مواد به کار رفته در هنگام ریخته‏گری، عملیات اکسترود و یا موارد دیگر رخ می‏دهد. در مورد قطعات سیلندری و یا لوله‏ای شکل، ناصاف بودن دیواره سیلندر باعث ایجاد لرزش می‏شود.
وجود سوراخ‏های ریز، سرباره (به انگلیسی: Slag محصولی مصنوعی و جانبی است، که به هنگام جداسازی آهن در کوره‌های ذوب آهن از ناخالصی‌های موجود در سنگ آهن به وجود می‌آید. سرباره ترکیبی از سیلیکات و اکسیدهای فلزی پیچیده‌است که پس از سرد شدن مواد ناخالص باقی می‌ماند) و تغییرات در ساختار بلوری و شیمیایی مواد نشانگر ناهمگن بودن مواد خام به کار رفته در ساخت نوردها هستند.
تغییرات و عدم یکپارچگی در توزیع جرم به خاطر رعایت نکردن تلرانس ها در هنگام ساخت نورد یکی از مهمترین عوامل است. هر نوع تلرانسی در هنگام فرآیند ساخت که باعث ناهم مرکزی و گونیا نبودن سطوح ماشین با در نظر گرفتن جهت محور چرخش می‏شود از جمله عوامل عدم تراز است.
اعوجاج نامتقارن (کج و کولگی) یک نورد هنگام چرخش سریع نیز می‏تواند باعث لرزش‏ های بیش از اندازه شود. این اعوجاج در نتیجه ضعف در طراحی پدید می‏آید. این ضعف می‏تواند بخاطر رعایت نکردن نسبت اندازه قطر سیلندر به طول آن و یا یکدست نبودن ضخامت دیواره نورد در کل سطح آن باشد. محور مرکزی یک نورد لزوما منطبق با محور چرخش آن نیست به همین خاطر تراز نوردهای ماشین فلکسو از اهمیت ویژه‏ای برخورداراست.
عامل تعیین کننده محور چرخش نورد بلبرینگ های مهار کننده دو سر نورد هستند. نوردی که توسط بلبرینگ ‏ها مهار نشده باشد طبیعتا حول محور مرکزی خود می‏چرخد. با این حال هنگامی که همان نورد توسط بلبرینگ‏ ها مهار می‏شود، ناگزیر باید دور محوری که بلبرینگ ها تحمیل می‏کنند بچرخد. به همین خاطر نیروهای گریز از مرکز نیز وارد عمل می‏شوند و لرزش ایجاد می‏شود. به عبارت ساده تراز کردن (Balancing) عملیاتی است که باعث حذف لرزش می‏شود. برای این کار جرم نورد به گونه‏ای توزیع می‏شود تا مرکز چرخش آن با محور چرخشی که بلبرینگ های مهار کننده تعیین می‏کنند منطبق شود. اگرچه عبارات و تعاریف فراوانی برای تراز کردن وجود دارد، ما در اینجا به دو نوع آن می‏پردازیم: تراز استاتیک و تراز دینامیک.