6

کمپین آموزشی واحد تحقیق و توسعه گروه همتا
سازوکار شناسی و سیستم های محرکه ماشین چاپ فلکسو
Press Mechanics از انجمن فنی فلکسوگرافی

میزان فشار مجاز روی کلیشه

برای انتقال مرکب از یک سیلندر به سیلندر دیگر در فرآیند فلکسوگرافی باید بین نوردهای کلیشه و آنیلوکس و یا سیلندر چاپ فشار صورت پذیرد. اگر قطر کلیشه نصب شده همراه با سیلندر کلیشه هم اندازه قطر گام چرخ دنده باشد هنگامی که چرخ دنده ها به گونه ای تنظیم شده باشند که بر اساس قطر گام خود بچرخند هیچگونه فشاری بین سیلندرها ایجاد نمی شود. به همین خاطر اپراتور نمی تواند یک چاپ خوب از سیلندر بگیرد و باید فشار چاپ و مرکب را از طریق نزدیک تر کردن سیلندر کلیشه به سیلندر چاپ و نورد آنیلوکس افزایش دهد. این کار باعث می شود تا چرخ دنده سیلندر کلیشه بیش از اندازه با چرخ دنده های دیگر درگیر شده که بر اساس قطر گام خود می چرخند و در نتیجه دندانه ها بیشتر در یکدیگر فرو روند. همین امر باعث ایجاد لرزش و کیفیت نامطلوب چاپ می شود. برای پرهیز از این مشکل چاپکاران فلکسو به کلیشه امکان می دهند تا تحت فشار قرار گرفته و خاصیت ارتجاعی خود را حفظ کند. یا اینکه قطر سیلندرهای خود را افزایش داده و یا ضخامت زیرسازی کلیشه را افزایش می دهند. معمولا میزان (اندازه) فشارپذیری کلیشه تقریبا 2 درصد ارتفاع چسب کلیشه است.

نصب چرخ دنده

چرخ دنده هایی که سیلندر کلیشه و نورد آنیلوکس را می چرخانند روی شفت های (محورها) هرکدام از آنها نصب می شوند. چرخ دنده ای که نورد آنیلوکس را می چرخاند دائمی است و روی یک بلبرینگ یک طرفه قفلی نصب شده تا چرخش دائم نورد آنیلوکس حتی هنگامی که سیلندر چاپ حرکت نمی کند را امکان پذیر کند. چرخ دنده روی محور سیلندر کلیشه را می توان به طور دائمی یا موقت نصب کرد. چرخ دنده ها ابزارهای دقیق سیستم چاپ فلکسو هستند و اگر آسیب ببینند و یا فرسوده شوند بر کیفیت رجیستر چاپ اثر می گذارند. بسیاری از ماشین های چاپ به سیلندرهای کلیشه تعویض پذیر مجهز هستند و هنگامی که چندین دست سیلندر کلیشه قطر یکسان دارند، برای صرفه جویی در خرید چرخ دنده، برخی از چاپکاران فلکسو چرخ دنده را به طور موقت روی سیلندر کلیشه نصب کرده و بعد از اینکه کار تمام شد آن را بر می دارند. با این حال نصب موقت چرخ دنده های سیلندر کلیشه باعث می شود تا دنده ها سریعتر خورده شوند، زیرا چرخ دنده ها بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند و امکان آسیب دیدن آنها هنگامی که از روی یک شفت روی شفت دیگر نصب می شود وجود دارد. چرخ دنده هایی که به طور موقت نصب شده اند و بیش از اندازه فرسوده شده اند معمولا لق می زنند و عمل رجیستر را به خوبی انجام نمی دهند و در نهایت دندانه های آنها شکسته و یا لب پر شده و در معرض انواع آسیب ها قرار می گیرند: هرگونه عیب و ایراد چرخ دنده سیلندر کلیشه در یک طرف، چرخ دنده دوم در طرف مقابل سیلندر کلیشه که نیرو را به سیلندر آنیلوکس منتقل، اثر می گذارد. به همین خاطر توصیه می شود چرخ دنده سیلندر کلیشه دائمی به طور دائمی نصب شده و تعویض نشود. تعداد معدودی از چاپکاران فلکسو چرخ دنده های روی شفت سیلندر کلیشه را هیچگاه تعویض نمی کنند، این چرخ دنده تنها هنگامی که سیلندر کلیشه در حال چاپ یک کار است مورد استفاده قرار می گیرد. عدم تعویض چرخ دنده باعث کاهش خوردگی و فرسودگی و آسیب های احتمالی به چرخ دنده ها می شود، گو اینکه ممکن است خرید یک چرخ دنده برای هر یک از سیلندرهای کلیشه هزینه بیشتری به چاپکار تحمیل کند ولی در درازمدت با کاهش زمان آماده سازی و دقت بالاتر در رجیستر رنگ و کیفیت چاپ عدم تعویض و جابجایی چرخ دنده ها مقرون به صرفه تر است.

چرخ دنده ها و عملیات تکمیلی پیوسته چاپی

بیشتر ماشین های چاپ فلکسوگرافی از چرخ دنده هایی با گام قطری (DP) 10 اینچی استفاده می کنند. دلیل استفاده از واحد اینچ به جای سیستم متریک حتی توسط کشورهایی که از سیستم متریک استفاده می کنند آمریکایی صنعت تولید کیسه است. به همین خاطر استاندارد 10 اینچ آمریکایی توسط صنعت تولید کیسه در سراسر جهان پذیرفته شده است. کیسه های کاغذی و تولیدات مربوط به آن که از عملیات تکمیلی پیوسته (In line) با ماشین چاپ برای تولید آنها استفاده می شود تقریبا به طور انحصاری از ماشین های چاپ فلکسو با گام قطری همراه با یونیت های تکمیلی و ارزش افزوده استفاده می شود. گام قطری چرخ دنده های یونیت های تکمیلی و ارزش افزوده باید همواره با گام قطری ماشین چاپ یکسان باشد. حرکت و گردش رول در این یونیت های ثانویه با وقفه انجام می شود به همین خاطر لزومی ندارد چرخ دنده های آن با چرخ دنده های ماشین چاپ منطبق باشد. تقریبا تمام این یونیت های ثانویه از یک سیستم شناسایی فتوالکتریک برای رجیستر کردن رول با یونیت های تکمیلی ثانویه استفاده می کنند. به خاطر تفاوتی که بین گام دایره ای چرخ دنده های ماشین های چاپ مختلف وجود دارد به هیچ وجه امکان ندارد بتوان کاری را که از یک ماشین بیرون می آید عینا توسط ماشین دیگری چاپ کرد.

سیستم های چرخ دنده ای دوبل

یکی از دشوارترین تصمیم هایی که هنگام خرید یک ماشین چاپ فلکسو باید گرفت انتخاب گام چرخ دنده یا میزان افزایش طول تکرار (Repeat) ماشین چاپ است. بیشتر ماشین آلات چاپ فلکسو را تنها می توان با یک سیستم چرخ دنده به عنوان مثال با گام محیطی25/0 اینچ یا گام قطر 10 در هر اینچ و یا مدول 5 میلیمتری خریداری کرد. تعداد اندکی ماشین های فلکسو سیلندر مرکزی نیز با استفاده از سیستم های چرخ دنده ای دوبل ساخته می شوند. یعنی اینکه افزایش طول چاپ را می توان با دو گام مختلف محیطی 25/0 اینچی و قطری 10 دندانه در هر اینچ یا مدول 5 میلیمتری و گام چهار سانتیمتری انجام داد. سیلندر چاپ باید قطری برابر قطر گام چرخ دنده هایی داشته باشد که سیلندر را می چرخاند. اگر یک گام دوبل معادل 25/0 اینچ و DP معادل 10 دندانه در اینچ برای یک ماشین با چرخ دنده های مستقیم موردنظر خریدار ماشین باشد، سیلندر چاپ می تواند قطری معادل 001/60 و محیطی معادل 188/5 داشته باشد.

چرخ دنده بزرگ (چرخ دنده گاو نر Bull gear) که از آن برای چرخاندن سیلندر چاپ استفاده می شود 745 دندانه با CP025/0 اینچ دارد. این سیلندر یک چرخ دنده گاو نر دیگر با 600 دندانه و DP 10 دندانه در هر اینج و محیط 52/188 اینچ که به آن متصل است نیز خواهد داشت. اندازه هر دو چرخ دنده تقریبا معادل قطر گام سیلندر چاپ است.

( اینچ قطر 001/60= CP چرخ دنده : (008 /60 اینچ قطر) - چرخ دنده DP

با سیستم های چرخ دنده ای دوبل انتخاب قطر سیلندر چاپ همواره باید با در نظر گرفتن آمیزه ای از قطرهای CP و DP چرخ دنده انجام شود.